ABDÜLKADİR MERAGAYÎ

عبدالقادر مراغه ای موسیقی دان و شاعر آذربایجانی

عبدالقادر مراغه ای و صفی الدین ارموی از پدران موسیقی موغام

http://s5.picofile.com/file/8115554792/%C6%8Fbd%C3%BClqadir_Mara%C4%9Fi.jpg

 

 

Türk Dünyası'nın musikî alanında yetistirdigi en büyük dehalardan birisi
olan Abdülkadir, 1353 yılında iran Azerbaycanı'nın Meraga sehrinde dünyaya
gelmistir.223 ilk tahsilini devrin ünlü müzik âlimlerinden olan babası Gıyasettin
Gaybî'den almıstır. Henüz çocuk yaslarında iken müzik, hat sanatı, edebiyat ve
dil dersleri görmüstür. Aldıgı bu ilimleri gelistirerek kısa sürede ün yapmıstır. iyi
bir ressam, iyi bir ses sanatçısı, güçlü bir sair oldugu gibi çok büyük bir musikî
teorisyeni, bestekârı olmustur.
1377 yılında Celayirli hükümdarı Hüseyin'in açtıgı bir müzik yarısmasını
kazanarak saraya girmis ve büyük söhret kazanmıstır. Daha sonra 1393'te
Bagdat'ı fetheden Timur, birçok sanatçı ve ilim adamı ile birlikte Abdülkadir
Meragayî'yi de Semerkant'a götürmüstür. Timurlular sarayında uzun süre kalan
ve büyük ragbet gören Abdülkadir Meragayî, bir ara istanbul'a gelerek Osmanlı
Devleti sarayında da bulunmustur.224
Abdülkadir Meragayî'nin yaptıgı binlerce besteden günümüze kadar
ulasanı olmamıstır. Ancak elde bulununan sahibi kesin olarak bilinmeyen bazı
eserler ona mal edilmektedir.225
Safaeddin Urmavî'den sonra Türk müzigi kuramcılarının en büyügüdür.
Zübtetü'li Edvar, Fevaid-i Asere, Camey'ül-Elhan, Kenz'ül-Elhan, Makasıd'ül-
Elhan adlı eserleri çok meshurdur.
Ayrıca 13. yüzyılın en büyük musikî âlimi Safaeddin Urmavî'nin Kitab'ül-
Edvar adlı eserinin serhini yazmıstır.226
Büyük üstad Abdülkadir Meragayî 1435 yılında Herat'ta veba
hastalıgından ölmüstür.

نمونه شعر ترکی عبدالقادر مراغه ای


Éy cân-i cahan, behr-i sefa, bizni unutma,
Veh mâh cebin, Mehr-i liqa bizni unutma.

Heq'den dileyür cân ü könül ömrün uzagı,
Virdim budurur sübh ü mesâ, bizni unutma.

Ol dem ki, sehâ, vérse yüzün hüsn zekâti,
Ger olmiye hazır bu gedâ, bizni unutma.

Ayrılmadı cânım qılıc ile ésiqinden,
Ger çerx-i felek qıldı cüdâ, bizni unutma.

Vardır keremünden bu qeder bizge teveqqe,
Ger saldu cüdâ bizni qeza, bizni unutma.

Biz ömrünü ez Heq dilerüz çün be duâha,
Sen éys qıl ü rûh-feza, bizni unutma.

Hicran qıladur her nefesi sînemi mecrûh,
Bir qıl bu cerahetge deva, bizni unutma