آموزش ترکی قزاقستانی
Gelin Kazak Türkçesi Öğrenelim
Қазақ тiлi түрк тiлдерiнiң (солтүстiк-шығыс ареал) қыпшақ тобына кiредi (татар, башқұрт, қарашай-балқар, құмық, қарайым, қырым-татар, қарақалпақ, ноғай), әсiресе ноғай, қарақалпақ тiлдерiне жақын болып табылады.
Қыпшақ ареалы Шығыс Еуропаның Солтүстiк Қырымын, Волганың төменгi жағалауы мен Солтүстiк Кавказды және Қазақстанды, Хорезмнiң бiр бөлiгiн, Қарақалпақстанды, Өзбекстанның бiр бөлiгiн қамтиды.
Қазақ жазуы 1929 жылға дейiн араб графикасын, ал 1929 жылдан 1940 жылға дейiн латын графикасын қолданған. 1940 жылдан бастап қазiргi уақытқа дейiн орыс графикасын қолдануда
| Alfabe @ Әлiпби | ||||
| (Түрiк Әлiппесi) | (Қазақ Әлiппесi) | қазақ жері, түрк әлемінің қара шаңырағының ордасы | (Түрiк Әлiппесi) | (Қазақ Әлiппесi) |
| TÜRKİYE | KAZAKİSTAN | TÜRKİYE | KAZAKİSTAN | |
| A | A | O | O | |
| A ile E arası, açık e | Ә | Ö | Ө | |
| B | Б | P | П | |
| Ç | Ч | R | Р | |
| D | Д | S | С | |
| E | Э | Ş | Ш | |
| Ye (Söz başında ye , söz içinde e) | Е | Sç | Щ | |
| F | Ф | T | Т | |
| G(ince) | Г | Ts | Ц | |
| G(kalın) | Ғ | U | Ұ | |
| H (gırtlaktan) | Х | Ü | Y | |
| H | Һ | Uv | У | |
| I | Ы | V | В | |
| İy | И | Y | Й | |
| İ | İ | Z | З | |
| J | Ж | Yo | Ë | |
| K (ince) | К | Yu | Ю | |
| K(kalın) | Қ | Ya | Я | |
| L | Л | Kesme işareti | Ъ (айыру белгиси) | |
| M | М | inceltme işareti | Ь (жiңiш белгиси) | |
| N | Н |
|
| |
| ñ (genizden), ng | Ң |
|
| |
| Türkiye Türkçesi’nde kullanılan C harfi Kazak Türkleri alfabesinde yoktur. | ||||
Kazak Türkçesi’nin ünlüleri: Kazak Türkçesi’nde on bir adet ünlü vardır. a ә, e, ы, і, и, o, ө, ұ,ү,у
Seslerin hususiyetleri:
Ә – Açık e (ä), a-e arası bir ses. Ünlü ve yumşaktır, dudaktan değildir.
Misal: Әлия, Әсия, Әкел, әпер, әже.
E –Ön seste“ye”, iç ve son seste “e” olarak seslendirilir. Türkiye Türkçesi’ndeki “e” den farklı olarak daha dar bir sestir.
Misal: kelüw / gelmek ,suw / su, quwat / kuvvet, quw / kov-, quw/ kuğu
I і – i, seslendirmede ı-i arası bir ses verir. Ünlü ve yumşak,dudaktan değildir.
Misal: бір / bir, екі /iki, менікі / benimki, сенікі / seninki.
Ө - Türkiye Türkçesindeki ö’den farklı bir sestir. O-ö arası bir ses verir.ünlü,açık, dudaktan.
Misal: төрт/dört, өрт/yangın, өт/geç.
Ү - Türkiye Türkçesindeki ü gibidir. Konuşmada biraz daha dar seslendirilebilir. Yumşak,dar
Misalı: үй/ev, үш/üç.
Ұ ұ - sert, dudaktan, dar
Misalı: үн/ses, кұс/kuş.
Қ - Türkiye Türkçesindekinden farklı olarak damağın daha arkasında seslendirilir ve biraz daha uzundur.Sessiz, boğuk
Misalı: қарындас/bacı , қалам/kalem, құс/kuş, қaнат/kanat.
Ғ – sert
Misalı: сағат/saat, ғимарат/imaret,bina.
ң -
Misal: менің/benim, сенің/senin, оның/onun.
һ - sert,gırtlaktan.
Misal: жиһаз/ev eşyaları, Каһарман/kahraman.
Atasözleri Макцал -мәтелдер
Әркімнің /өзі шығар / биігі бар herkesin kendi çıkacağı yüksek yeri vardır
Адам / бір-біріне / қонақ Hayatta insanlar bir-birine misafirdir
Bu yazımızda ise Kazak Türkçesi Konuşma Kılavuzunu sunuyoruz.
Aile / Отбасы
Soru kelimeleri: Кім? Не? Кaлай? Неше?
Umûm Türk dili içerisinde Kuzey Türkçesi veya Kıpçak Türkçesi içerisinde yer alan Kazak Türkçesi’nin Kiril esaslı alfabesinde 42 işaret bulunmaktadır. Bunlardan on biri ünlüleri yirmi dokuzu da ünsüzleri karşılamak için kullanılır. Kalan işaretlerden birisi ayırma “ъ”, diğeri de inceltme işaretidir “ь” ki, Kazak Türkçesi’ne Rusça’dan geçmiş kelimelerde kullanılır.
Танысу - Tanışmak
Менiн Қазақ Тiлiн үйренгiм келедi Ben Kazak Türkçesi öğrenmek istiyorum
Сәлеметсіз бе!- - Merhaba
Амансыз ба! - - İyi misiniz!
Халыңыз қалай?- Nasılsınız?
Хал қалай?- Nasılsın?
Халым жаман емес- Fena değilim /İyiyim
(жақсы, ептеп, жаман емес, тамаша, т.б.)-
- fena değil; тамаша /çok iyi, т.б./v.b.)
Мал-жан аман ба?- Malınız, canınız iyi mi?
Балашаға аман ба?- Çoluk çocuk iyi mi?
Балалар аман ба?- Çocuklar iyi mi?
Үй-іші аман ба?- Evdekiler iyi mi?
Балашағам аман сау (үй-іші тегіс аман)- Çoluk-çocuk iyi /- Ailem iyi.
Туыстар аман ба?- Akrabalarınız iyi mi?
Аты-жөніңіз кім?- Kendinizi tanıtır mısınız?
Атыңыз кім? Есіміңіз кім?- Adınız / isminiz ne?
Атың кім?- Adın ne?
Есімің кім?- İsmin ne?
Сiз менi таныдыңыз ба? -Beni tanıdınız mı?
Сiз маған таныс сияқтысыз - Sizi gözüm ısırıyor
Менің атым (есімім) Фатих. - Benim adım (ismim) Fatih.
Танысқаныма ризамын -Memnun oldum
Әкеңиздiң аты кiм -Әкеңиздiң атын жазып берiңiзшi
Soy adınız nedir? -Soyadınızı yazabilir misiniz?
Қай жерде тұрасыз-Ne yerde oturuyorsunuz?
Сiз немен шұғылданасыз-Ne iş yapıyorsunuz?
Сiз немен айналысасыз?-Ne iş yapıyorsunuz?
Сiз қайда жумыс iстейсiз?-Nerede çalışıyorsunuz?
Сiздiң мамандығыңыз кiм?-Mesleğiniz nedir?
мен студентпiн-Ben öğrenciyim
Сiз қайда оқысыз?-Мен Мармара университетинде оқиймын
Nerede okuyorsunuz?-Marmara Üniversitesinde okuyorum.
Сiздiн ултыңыз кiм-Ulusunuz ne?
Мен сiздiң елге (сiздiн қалаға) бiрiншi рет келдiм-Ülkenize (şehrinize) ilk kez geldim
Мен Қазақ Түрiкшесi үйренiп жүрмiн-Ben Kazak Türkçe’si öğreniyorum
Мен түсiнемiн-Ben anlıyorum
Мен Қазақша нашар сөйлеймiн-Ben Kazak Türkçe’si az konuşuyorum
Мен Қазақша аздап сөйлей аламын-Biraz Kazakça konuşuyorum
Сiз менi түсiнесiз бе?-Siz beni anlıyor musunuz?
Сiз өте тез сөйлейсiз-Çok hızlı konuşuyorsunuz
Жайырақ сөйлеуiңiздi сұраймын-Lütfen daha yavaş söyleyiniz
тағы да қайталаңызшы-Bir daha tekrarlayabilir misiniz
Маған тiлмаштың керегi жок-Bana tercüman lazım değil
Маған көбiрек ұнағаны Стамбул болды-En çok İstanbul’u beğendim
Маған бұл жер өте ұнайды-Burası çok hoşuma gidiyor
Менiң сiзбен таныскым келедi-Sizinle tanışmak istiyorum
Кездесу-Buluşmak
Жазу, оқу, сөйлеу,түсiну Yazmak,okumak,söylemek,anlamak
сөйлем, дыбыс Cümle, Ses
