یا ابالفضل(تسلیت محرم)

فرا رسیدن ماه محرم را به امام زمان و ولایت فقیه آیت الله العظمی امام خامنه ای و تمامی مسلمانان جهان تسلیت عرض می کنیم.

زینبیـم گه ل عـلم داریـم اؤلــدۆ

با شهامت سپه داریـم اؤلــدۆ

منتظر قالماسێن شیرخواریـم

قهــرمـان-ی-وفـاداریـم اؤلـدۆ

ترکان اتروسک بانیان تمدن اروپا

Etrüsk Türkleri

اتروسکها سازندگان تمدن روم و یونان باستان

ترک های اتروسک

در مطالعه تاریخ از منابع مختلف، انسان گاه به مطالب جالبی بر می خورد که هم باعث تعجب است، هم گاه باعث شادی و لذت. تاریخ نویسان غربی در تمام کتاب های خود شروع تمدن را، با آنکه گوشه ی چشمی به سومری ها داشتند ، اروپا، و بخصوص یونان می دانستند و در تمام کتاب های تاریخی خود با افتخار به آن اشاره میکردند. بعد از یونانی ها ادامه ی تمدن غرب را در روم باستان جستجو کرده، و دیگر ملل را بربر خطاب نموده، سهمی از پیشرفت بشریت را برای آنها در نظر نمی گرفتند. با اینکه قرنها کتابهای دانشمندان ملل مسلمان را در دانشگاه هایشان تدریس کرده و از پیشرفت های علمی آنها استفاده میکردند با غروری کاذب خود را از نظر علمی بالاتر می دانستند. تاریخی که برای ملل مختلف تنظیم کرده بودند بر پایه برتری ملل غرب بر ملل بقول آنها عقب مانده شرق بوده است. چون بسیاری از بررسی ها عکس آنرا نشان می داد با اختراع ایده هندو اروپائی ریشه ی آسیائی بسیاری از اقوام را به خود نسبت دادند. وقتی تمدنی در ناحیه اروپا با ریشه شرقی یافت می شد و با مدارک تاریخی، می بایست آنرا به شرق مربوط می کردند با ادعای اسرار آمیز بودن، سعی می کردند نگذارند ریشه ی شرقی آن تمدن بر همگان ثابت شود ولی تا کی میتوان چنین کرد!؟

پیش از پیدایش روم باستان در ناحیه شمال غربی سرزمین فعلی ایتالیا حکومت بسیار پیشرفته ای بود که آنرا حکومت اتروسک ها و سرزمین شان را "اتروریا" می نامیدند. آنها از هزاران سال پیش تمدن بسیار درخشانی را پایه ریزی نموده بودند، که در ، هنر، علوم ریاضی، مهندسی، فلزشناسی، نقاشی، مجسمه سازی، ساختمان، آبشناسی و سایر علوم پیشرفت قابل توجه ای پیدا کرده بودند.

شهر باستانی اتروسک ها

اتروسک ها در هزاره اول قبل از میلاد در قسمت شمال غربی شبه جزیره اپونین (ایتالیا فعلی) زندگی می کردند . حکومت آنها از شمال و جنوب رودخانه ی تیبر و در شرق تا دریای آدریاتیک گسترش داشت. اتروسک ها که بوسیله یونانی ها به اسم "تیرن"شناخته میشدند تمدن بسیار پیشرفته ای داشتند (در ایران باستان ترک ها را "تور" و سرزمین آنها را "توران"مینامیدند. در یونانی توران را" تیرن" می نامیدند). آنها در توسعه ی فرهنگی رم و ایتالیا بطور گسترده ای دخالت داشتند. ولی بعلت تعداد کم خود بتدریج در بین اقوام "لاتینو-روم" حل شدند.
تحقیقات زیادی در مورد اینکه اتروسک ها که بودند؟ چه زبانی داشتند؟ از کجا آمده بودند؟ چگونه چنان تمدنی را بوجود آورده اند؟ شده است. محققین اروپائی در ابتدا آنها را از نژاد هند و اروپائی فرض کردند. زبان آنها را به نحوی غیر اصولی رمز گشائی نمودند. بعدها زبان آنها را جزو زبان های وابسته به زبان های هند و اروپائی، ولی از نوع خاص معرفی کردند. عده ای از محققین آنرا جزو زبان هائی که به هیچ یک از زبان ها وابسته نیست، یافتند. بسیاری از تاریخ دانان در صحبت از اتروسک ها از کلمه ی قوم اسرار آمیز استفاده کردند. بالاخره در بین محققین کسانی پیدا شدند که واقع گرا تر بودند. در زیر مطالبی از کتاب" ریشه ی ترک ها و تاتارها "، اثر آقای میرفاتح زکیف تاریخ دان و استاد دانشگاه غازان در روسیه فعلی می آورم.
" و. براندن اشتاین" برای مدت های طولانی در مورد ریشه اتروسک ها مطالعه نمود. با در نظر گرفتن پیش کسوت های او می توان براندن اشتاین را حامی نظریه شرقی بودن ریشه اتروسک ها دانست. او آثار زبان های هند و اروپائی در زبان اتروسکها را در نتیجه ی تاثیر زبان های هند و اروپائی بر آن زبان می دانست. "او در این زبان ریشه ی ترکی را کشف کرد". و به این نتیجه رسید که اجداد اتروسک ها در هزاره دوم قبل از میلاد در آسیای مرکزی می زیسته اند. از آنجا، آنها به قسمت شمال شرقی آسیای صغیر مهاجرت کرده، و از دامداری به راهزنی دریائی روی آوردند. آقای و. براندن اشتاین، مهاجرت اتروسک ها به ایتالیا را سالهای 900-800 قبل از میلاد در نظر می گیرد. (نمیرفسکی ا. ای، 1983، 13 ). البته باید قبول کرد که آقای براندن اشتاین بعلت فشار دانشمندان ایتالیائی که می خواستند، حتی از نظر زبان هم جزو اخلاف اتروسک ها باقی بمانند، نظریه ی خود را پس گرفت.
آقای ا. ای. نمیروفسکی نتیجه گیری کرده است که زبان اتروسکی، به هیچکدام از گروه های مختلف زبانها ارتباطی ندارد و زبان مستقل غیر هند و اروپائی است.
آقای سلیمانوف در کتاب خود به نام "زبان سنگ نبشته ها"، در بررسی ریشه شناسی کلمات مربوط به زبان اتروسکی ، به این نتیجه رسیده است که در فدراسیون اتروسک ها ، سنگ نبشته های اتروسک ها، به زبان تمام مللی که در آن فدراسیون زندگی می کرده اند نوشته دارد.
آقای ف. لطیپوف (لطیپوف، 1994)، تلاش موفقیت آمیزی در کشف رمز از سنگ نبشته های اتروسک ها با استفاده از زبان ترکی باستان داشت. ایشان عقیده داشتند که زبان اتروسک ها یک زبان ماقبل ترکی است. این ایده بنظر کمی عجولانه است. بنظر می رسد که این زبان، زبان ترکی در حال حل شدن در زبان رومی است. دانشمند ترک شناس، آقای کاظم میرشان هم، زبان اتروسکی را با زبان ترکی مرتبط می داند، ولی در عین حال اعتقاد دارد که در نتیجه ی تاثیر زبان رومی انحراف زیادی از زبان معمولی ترکی پیدا کرده است.
در مورد ارتباط زبان اتروسک ها با ترکی تحقیقات دانشمند ترک- تاتار بنام ادیلیا ایدا، باعث ایجاد علاقمندی زیادی می شود. او فرزند دانشمند دیپلمات معروف تاتار آقای صدری مقصودی است. او هم مثل پدرش از دانشگاه سوربن در فرانسه فارغ التحصیل شده است. او یک دیپلمات شناخته شده ترکیه شد که در رم بصورت سفیر ترکیه در ایتالیا مشغول به کار گردید.

کتیبه های ترکی اتروسکی -ترجمه شده با الفبای رونی ترکی

او تحت تاثیر عقاید پدرش ، که احساس می کرد، زبان اتروسکی با زبان ترکی ارتباط دارد( و در ان مورد تحقیقات گسترده ای را شروع کرد ، که مرگ زودرس مانع از ادامه ی آن شد. او در عرض سه سال تمام منابع مربوط به اتروسک ها را مطالعه کرد. و در سال 1971 کتابی به زبان فرانسوی با عنوان "ایا اتروسک ها ترک هستند "منتشر کرد. از آن سال تا 16 سال خانم ادیلیا ایدا با جدیت تمام روی این موضوع کار کرد ، و در سال 1985 کتابی تحت عنوان "اتروسک ها ترک بودند" چاپ کرد.
او اتروسک ها را قوم ماقبل ترک معرفی کرد. این عقیده ی ایشان توسط دانشمندان انگلیسی، فرانسوی، و اطریشی، به نام های ، ایساک تیلور، بارون کاررا- دی- ووک، و ویلهلم برندن اشتاین(ادیلیا ایدا، 1992، 11) تأئید شده است.
زبان اتروسک ها، در مرحله ای که مورد مطالعه قرار گرفته، یک زبان ترکی معمولی از نوع اغوز –قبچاق نبود. آن زبان تحت تاثیر تعدادی از زبان های اروپائی غربی، از زبان اصلی ترکی بمقدار زیادی انحراف پیدا کرده و تغییر یافته بود. در ضمن زبان ماقبل ترک (پیرا ترک) هم نبوده است ، زیرا از زبان اتروسک زبانی منشعب نشده است. ولی در هزاره ی دوم قبل از میلاد انحراف شدیدی نسبت به زبان ترکی عادی پیدا کرده است.
مطالبی که در بالا و از کتاب آقای زکیف، به آن اشاره شد بیشتر برای این بود که بگوئیم اصولا اروپائی ها در مورد قبول ریشه ی ترکی و یا شرقی تمدنشان، مقاومت نشان می دهند. ولی در نهایت نمی توانند مدارک تاریخی را تا ابد مخفی نگهدارند. و در جائی مجبور به قبول واقعیت می شوند. همانطور که در مورد تاریخ اتروسک ها اتفاق افتاد.
مطالبی که در زیر ترجمه می کنم مربوط به تئوری آقای" گرازیانو بوچولینو" محقق و اتروسک شناس ایتالیائی است که ریشه اتروسک ها را از شرق میداند.

عقیده من در مورد ریشه تمدن اتروسک ها
نوشته: گرازیانو بوچولین
●ترجمه: دکتر رحمت قاضیانی
حالا، تصمیم دارم که عقیده خود را در مورد ریشه فرهنگ اتروسک ها گزارش کنم. این اعتقاد یا تئوری جدید، در طول مطالعات من در محل مونتوولو(کوهی در شمال و مرکز ایتالیا که آثاری از اتروسک ها در آن پیدا شده است:مترجم)، احتمالا معبد اصلی، و یا ناف دنیای اتروسک ها که هنوز برای دانشمندان ناشناخته است به بلوغ رسید و شکل گرفت. علاوه بر این، تحقیقات من باعث شده است که علائم باستانی، مثل سنگ بیضی شکل، و صلیب، بعنوان یکی از علائم اولیه ی دین اتروسک ها کشف شود (اینها علائمی هستند که در دین مسیحیان بعنوان علائم مذهبی استفاده می شوند. مترجم). من فکر می کنم که اطلاعات من روشنائی جدیدی به تحقیقات مربوط به اتروسک ها می دهد و به تئوری من استحکام بیشتری ببخشد.
من فکر می کنم، اسرار این ملت، بیشتر بعلت این است که امپراطور" تیبریوس کلاودیوس"، در سالهای اولیه رواج دین جدید مسیحیت در غرب، احتمالا برای حفظ دین جدید بسیاری از آثار فرهنگی، مثل 20 جلد تاریخ نوشته شده ی اتروسک ها، آثار بسیاری از معاصران آنها و بسیاری از آثار ادبی اتروسک ها را نابود کرده است. دلیل این ادعا نوشته های "تئودوسیو" (391-392 بعد از میلاد) است که از وجود چنین آثاری یاد کرده است . ولی تاریخ دانان تا کنون با حسن نیت ادعا کرده اند که متاسفانه هیچ اثری از آن نوشته ها یا آثار همدوره های آنها در مورد اتروسک ها باقی نمانده، و یا از بین رفته است.
وقتی ما در مورد اتروسک ها صحبت می کنیم اغلب از کلمه ی" تمدن اسرار امیز اتروسک ها" که ریشه تمدن آنها برای محققین و دانشمندان نامشخص است صحبت می کنیم. از طرف دیگر، بسیاری از اتروسک شناسان این ادعا را بی پایه می دانند.

کتیبه ای مشهور اتروسکی نوشته شده با طمغای ترکی

امروزه سه نوع فرضیه مخالف هم در مورد ریشه اتروسک ها وجود دارد. فرضیه اول ریشه شرقی اتروسک ها است که اولین بار توسط هرودوت مطرح شده و توسط بسیاری از معاصران و دانشمندان بعد از او تائید شده است. در حال حاضر این تئوری توسط بسیاری از دانشمندان غیر ایتالیائی تائید شده است. در مقابل، فرضیه دیگری وجود دارد که ابتدا توسط "لی ویو"، با احتمال ریشه ی شمالی برای اتروسکها، که قبایل رتی و وینتی، میتوانند اخلاف آنها باشند مطرح شده است. این فرضیه توسط تاریخدانان معاصر رد شده است. سپس تئوری منطقه ای بودن ریشه اتروسک ها توسط ، "دیوسینیوس" از هالیکارنوس، چهار قرن بعد از هرودوت مطرح شده، و ان تنها صدای مخالف در قرون گذشته است که احتمالا علت ایدئولوژیک داشته است. این ایده در سال 1942 توسط "ماسینو پالاتینو" بازسازی شده است. او با هدف حذف بحث در مورد ریشه اتروسک ها، آنرا مطرح کرده است، ولی این بحث را پیش کشیده که اتروسک ها فقط در محدوده ی" اتروریا" رشد کرده اند.
من فکر می کنم این ابداعات ایتالیائی ها، فقط مشخص شدن ریشه اتروسک ها را به تاخیر بیندازد. زیرا تمدن فوق نمیتواند فقط در محدوده ی اتروسک ها با ارتباط اقتصادی بسیار کم با شرق و یا ارتباط با تعداد کم مهاجرین از شرق، که در زمانهای بسیار قدیمی به منطقه آمده اند ایجاد شده باشد. بعلاوه، با دانستن اینکه بعد از اعلام این نظریه توسط پالاتینو بوسیله "هوئه پلی" در یک مجموعه چاپ و به موسولینی اهدا شد می توانیم نتیجه بگیریم که برای تحریکات احساسی و بزرگ نمائی تمدن درخشان روم باستان این فرضیه ایجاد شده است. او با این کار طرز فکر بخصوصی را بوجود آورد که هنوز هم بعضی از تاریخ دانان ایتالیائی دنباله رو آن هستند. بهرحال، خواندن کتاب اخیر" م. توره لی"، که از پیروان پالاتینو است این احساس را بوجود می آورد که تئوری پالاتینو به سوی تئوری شرقی بودن ریشه اتروسک ها تمایل پیدا می کند. در واقع توره لی می گوید که، "آمدن یک گروه از افراد با تمدن بالا، و هم زبان با اتروسک ها، باعث پیشرفت آنها شده است، ولی برای آقای توره لی آمدن این مهاجرین یک مسئله ی جانبی است. شخصا من فکر می کنم که تئوری های فوق وقتی درست است که بطور کلی در نظر گرفته شود. بعبارت دیگر، باید گفت که گروهی که تمدن اتروسک را بوجود آورده اند، مردمانی با ریشه ی شرقی و متاثر از تمدن آناطولی و بین النهرین، بوده اند. در دوره ی برنز آنها بتدریج از طرف شمال، احتمالا از طرف رودخانه ی دانوب، و بعدا از طریق رودخانه ی پو و رنو و گذشتن از دریای آدریاتیک، و در نهایت با گذشتن از دریای " تیره نیان" و دریای مدیترانه ی شرقی، در طی چندین قرن به ایتالیا وارد شده اند. به روشنی می توان گفت که تمدن این گروه مهاجر در غنای سرزمین جنوب رودخانه ی" پو" که بعدا "اتروریا" نامیده شده، رشد کرده است. بنابراین اگر این نظر درست باشد نمی توان ریشه ی این تمدن را ایتالیائی نامید بلکه تمدنی با ریشه ی شرقی خواهد بود. بعلاوه، وقتی ما از تمدن اتروسک ها صحبت میکنیم، بهتر این است که از ریشه ی تمدن پیشرفته ی آنها در مقابل تمدن ابتدائی دیگر مردمان ایتالیائی آن زمان صحبت بکنیم. از طرف دیگر دلیلی بر مهاجرت گسترده ی مردم در منطقه ی اتروسک مثل آنچه در جنوب ایتالیا توسط یونانی ها شده است وجود ندارد، بلکه بیشتر بنظر می آید که گروه های کمی از مردم با تمدن مشابه، احتمالا از ریشه ی مردم آناطولی(قبل از تسلط هلنی ها بر یونان و آناطولی، ساکنین آن مناطق را تیرن و یا پلاسگی ین خطاب می کردند، که آنها هم ریشه شرقی داشته اند و در واقع تمدن یونانی دنباله تمدن اژه ای این اقوام است:مترجم) و یا از بین النهرین بتدریج به آنجا مهاجرت کرده اند. در زیر من به علل و دلایلی که به این مهاجرت های تدریجی ختم شده است می پردازم.
احتمالا، این مهاجرت ها درست بعد از پایان دوره مفرغ در زمانی که انسان های کمی در ایتالیا زندگی می کردند، اتفاق افتاده است. بهرحال برجستگی آنها از نظر علمی باعث شده است که قدرت برتر در آن ناحیه باشند. بعد از قرنها در ابتدای دوره آهن، این فرهنگ به نام" فرهنگ میلانو وین"نامیده می شد، و آن قسمتی از دشت پادانا و مرکز ایتالیا را در میان می گرفت. در نتیجه با مهاجرت تدریجی و اصولی تر مردمانی با همان زبان و فرهنگ شرقی از همان ناحیه قبلی و از ناحیه جنوب، فرهنگی که به نام "ویلانو وین" نامیده می شد، به تمدن پیشرفته تری بنام "تمدن اتروسک" تبدیل شد.

مجسمه مشهور گرگ اتروسک ها- گرگ حیوان مقدس ترکان اتروسک

به عبارت ساده تر، من فکر می کنم که پیشرفت ملت و فرهنگ اتروسک، را می توان با پیشرفت ملت و فرهنگ کشور معاصر "امریکا" مقایسه کرد، که همه ما در مورد تاریخ ان اطلاع داریم. رسیدن تدریجی مهاجرین اروپائی، و غنای سرزمین امریکا، بعد از چند قرن باعث بوجود آمدن یک مرکز تمدن جدید و یک قدرت اقتصادی جدید شد. امروزه کسی نمی تواند بگوید که این تمدن بطور خود جوش در امریکا بوجود آمده است، ؛بلکه تحت تاثیر فرهنگ مهاجرین اروپائی، در طی چندین قرن تمدنی بوجود آمده است که تا حدودی با فرهنگ اولیه اروپائی فرق دارد.
ریشه "آناطولی-بین النهرینی" تمدن اتروسک ها توسط اطلاعات گسترده ای در زمینه های مختلف، مثل فلزشناسی، آبشناسی، ساختمان، هنری، مذهبی و بعضی تمایلات، مربوط به غیب گوئی، جواهرات و آرایش، نظافت محیط و غیره تائید شده است. وقتی ما به موزه ای مربوط به اتروسک ها وارد می شویم، احساس می کنیم که دریک موزه ی فرهنگی شرقی هستیم. استفاده از وسائل بسیار شیک و زیبا در تزیینات ساختمان، انتخاب وسائل زندگی اعلا در تضاد با ایتالیائی های اطرافشان، و حتی با یونانیان همعصرشان که زندگی قابل قبولی از نظر استاندارد زندگی داشته اند، بوده است. شباهت زبانی بین زبان اتروسکی و زبان لمنی ها، به نفع ریشه ی ناحیه اژه ای-آناطولی اتروسک ها در هزاره ی قبل از میلاد است. همچنین نقش پایه ای زن در نقوش مربوط به اتروسک ها نشان از تمدن مادر شاهی باستانی شرقی دارد که در آن الهه بزرگ مورد پرستش قرار می گرفته است. این عناصر باعث تفرق تمدن آنها از معاصرانشان که در آنها توفق مرد بر زن بطور واضح وجود داشته که فقط در قرن اخیر پس از مبارزات طولانی توانسته اند به حقوقشان برسند. باید بخاطر آورد که" پلاتو"(فیلسوف یونانی:مترجم) در اثر خود بنام" تیمئو" زن ها را چیزی پائین تر از انسان بحساب آورده است و این اختلاف بسیار زیاد بین تمدن یونانی که تمدن شرقی اژه ای هم روی آن بسیار اثر گذاشته، و تمدن اتروسک ها را نشان می دهد.

اولین تاس جهان ساخته ترکان اتروسک

با الفبای رونی ترکی

بعلاوه، همانطور که در مقالات، و وب سایت هایم، بعد از کشف مرکز مذهبی اتروسک ها در قله کوه مونته ولوونوشتم، بررسی تعدادی یافته ها از قبیل، علائم، افسانه ها ، نامگذاری مناطق مختلف، ارتباط بسیار روشنی بین این کوه و شهر اتروسکی" مارزوبوت تو" پیدا کردم. این یافته ها مرا به این اعتقاد واداشت که قبول کنم که سنگ های بیضوی بر روی قبرهای" مارزوبوت تو" و در قبرستان های اتروسک ها علائم مذهبی بسیار مهم ، حتی برای اتروسک ها بوده است. این سمبول سنگ بیضوی، نشانه ی دیگری از نزدیکی تمدن اتروسک ها به تمدن های شرقی است. از نظر بسیاری از اتروسک شناس ها سنگ بیضوی فقط یک سنگ قبر ساده است. علائم دیگری، مثل صلیب حک شده در داخل یک دایره، و مار و دو قمری همراه آن که در مراکز مذهبی دیگری، مثل دلفی، دلوس، ملیتوس، متسامور، و تبه، و بسیاری مراکز شرقی دیگر یافت شده است دلیل دیگری بر شرقی بودن اتروسک ها است چون نمیتوان آنها را فقط با ارتباطات تجارتی ساده با شرق از آنها کسب کرد. صلیب که معمولا داخل یک دایره حک شده است و من آنها را در مونتوولو و "مارزوبوت تو" پیدا کردم، مثل بسیاری از علائم اتروسکی، از نوع علائم تمدن" ویلانووین"، که تاکنون فقط علائم تزئینی ساده فرض میشد، بوده است. صلیب متساوی الضلاع در حکاکی های سومرهای باستانی بعنوان علامت الوهیت استفاده می شده است. {توضیح مترجم:آقای مراد حاجی در کتاب خود موسوم به"اروپای آسیا"جلد اول(اروپا، ترکی، و استپ بزرگ) در مورد عدم شناخت مسیحیان از صلیب واسرار آن سخن می گوید:"من البته، از صلیب سنت جورج شروع می کنم که کاملا شبیه صلیبی است که در اعصار قدیم در آلتایی مورد استفاده قرار می گرفته است. سوالات زیادی مطرح شده است، چطور آن را سنت جورج نام گذاشتند و این صلیب چگونه در مسیحیت و تحت چه شرایطی پیدا شد؟ میدانیم که در حال حاضر صلیب علامت مسیحیت است. ولی همیشه اینطور نبوده است. تا قرن چهارم میلادی مسیحیان صلیب را قبول نداشتند و سعی می کردند از آن دوری بکنند. (برای اولین بار در فرهنگ لغت بوک هاوس و افرون در مورد آن خواندم) من از نوشته ی نویسنده مسیحی قرن سوم آقای فلیکس مینوسیوس یادداشت بر داشتم: "در مورد صلیب، ما آنها را پرستش نمی کنیم، ما- مسیحیان- به آنها نیاز نداریم، شما، کفار، که ساخته های چوبی برایتان مقدس است، آن صلیب های چوبی را پرستش کنید"}. ریشه ی بسیار قدیمی برای این سمبل های مذهبی، نشانه ای از ریشه ی بسیار دور این ملت است. "سنگ بیضوی" می تواند ما را به" افسانه ی پلاسگی ین"در "یورینوم" باز گرداند ، که به تخم اولیه، بعد از اینکه توسط، افیون، مار مخلوق خودش، بارور شد، حیات میدهد و مار بلافاصله بدور تخم پیچیده و بی حرکت تا زمان باز شدن تخم باقی ماند و از باز شدن تخم تمام موجودات و کائنات بوجود آمد. (یکی از افسانه های قدیمی خلقت است که در آن مادر شاهی، و یک خدائی اصل است، در آن الهه به مردان توفق دارد، و از رب النوع های دیگر زودتر بوجود آمده است. این الهه به تمام موجودات جهان حیات می بخشد. یورینوم در ابتدای پیدایش جائی برای سکونت ندارد لذا او از هوا آب را جدا می کند و در آب زندگی را شروع می کند. از باد شمال موجودی جدید، افیون، مار بزرگ را بوجود می آورد. پس از آمیزش با مار یورینوم به قمری تبدیل شده و تخمی از او بوجود آمده و با دستور او مار تا زمان باز شدن تخم، هفت دور بدور آن پیچیده و آن را محافظت می کند. در نهایت پس از باز شدن تخم، تمام موجودات، مثل خورشید ماه و غیره از آن بوجود آمدند:مترجم)
سنگ بیضوی با مار پیچیده بدور آن ، که در نقاشی های روی دیوار در "پمپی" وجود دارد حتما ریشه اتروسکی دارد.
قابل توجه است که زائران مسلمان وقتی به زیارت کعبه در مکه می روند، در آن سنگی سیاه با شکل بیضوی و به قطر حدود 18 سانتی متر را می بوسند.
حال میرسیم به پاسخگوئی به مهمترین سئوال! چرا و چگونه این مهاجرین شرقی با فرهنگ احتمالا مشابه بتدریج و بطور مستمر، به اتروریا آمدند و در طول چندین قرن ملتی یکدست و ثروتمند را در آنجا بوجود آوردند ؟ ما می دانیم که اولین کسانیکه وارد امریکا شدند و آنجا را سرزمینی ثروتمند یافتند به هم میهنان خود از وجود چنان سرزمین ثروتمندی خبر دادند و این باعث شد که افراد بسیاری به سرزمین جدید مهاجرت بکنند. احتمال بسیار وجود دارد که در زمانهای باستان، بین مراکز مذهبی مختلف و با فواصل بسیار، ارتباط مستمری وجود داشته باشد. همانطور که در مطالعات قبلی خود از امکان استفاده از کبوتران نامه بر و امکان جابجائی سالانه یا دو سال یکبار آنها در نقاط مشخص، مطرح کرده ام، در گذشته هم می توانسته اند برای ارتباط از آن طریق استفاده نمایند. احتمالا این نقل و انتقالات کبوتران، بطور سری و گاه نیز با کاروانها انجام می شده، که بطور مستمر از همان ملت با فرهنگ مشابه، برای مهاجرت به آن منطقه می آمده اند. احتمال وجود این نوع ارتباط لازم و آسان بین مراکز مذهبی در گذشته می تواند، وجود بسیاری از مراکزی را که از نظر ما اسرارآمیز و افسانه ای هستند را توجیه نمایند.
در نهایت بعد از خواندن کتاب "جیووانی سمه رانو" اطمینان بیشتری به داشتن ریشه ی شرقی اتروسک ها پیدا کردم. در حقیقت این دانشمند نود ساله و عضو انستیتو شرق شناسی شیکاگو بعد از شصت سال تحقیق و مطالعه، ریشه سومری و اکدی زبان اتروسک ها و بنابراین زبانهای لاتینی و اروپائی را ثابت کرده است . در چنین حالتی تئوری ریشه ی هندو اروپائی زبانها فقط یک دروغ شمرده می شود. تئوری های او برای سالهای طولانی توسط اکادمی ایتالیا مورد بی مهری و عدم توجه بوده است، تا اینکه اخیرا کتاب او با نام "ریشه تمدن اروپائی" توسط فیلسوفان بزرگی مثل، ماسینو کاجیاری، امانوئلو سره وینو ، و اومبرتو گالیم برتی مورد تائید و تکریم قرار گرفت. ولی هنوز هم بسیاری از تاریخ دانان فرهنگستان ایتالیا بعلت اینکه با تئوری های ظاهرا بدیهی آنها هماهنگی ندارد گفته های او را قبول ندارند.

11/4/1386

References
1) Massimo Pallottino Etruscologia Hoepli, 2003, 110
2) See the article of Sergio Frau, Etruschi, cosi il fascismo ne cancellò le origini La Repubblica. maggio 2001 and also reported on the web:http://www. parcodiveio. it/_ita/articoli_02. htm
3) Mario Torelli, Storia degli Etruschi, Ed Laterza, 28, 2001.
4 )Graziano Baccolini, Hera,16,61, 2001; Hera 41,76,2003 . This research is also reported on the web :http://www. fci. unibo. it/~baccolin/summary. htm
5) Regarding the use of traveller pigeons see my web page:http://members. xoom. virgilio. it/Farf/ipiccioviagg. html
5) Luciano De Cresenzo, I Grandi Miti Greci, Oscar Mondadori, 2003 pag. 247-8
6) Giovanni Semerano, L’infinito: un equivoco millenario, ed. Mondadori, 2001. , Giovanni Semerano, Il popolo che sconfisse la morte ed Mondadori, 2003.
- Giovanni Semerano had to wait 90 years before receiving his first institutional acknowledgement for his important discoveries concerning ancient languages, in particular, the Etruscan language. In fact in Florence, July 2001, Semerano received the "Silver Plaque" by the Tuscany Regional assembly that the president Riccardo Nencini attributed to him for his hypothesis on the "mother of all languages" which for Semerano is the Acadian-Sumerian.
G. Baccolini Università di Bologna , Italy, September 2003
E-mail: baccolin@ms. fci. unibo. it
My preferred web site about Etruscan Civilization :http://www. mysteriousetruscans. com

واژه های ترکی در قرآن و کتیبه های ترکی در عربستان و یمن

Türkçe sözcükler Kuran da

لغات ترکی در قرآن

لغات ترکی-سومری در قرآن

نزدیکی شبه جزیره ی عربستان – زادگاه پیامبر اسلام (ص)- که سرزمین اصلی عرب ها بوده است و نیز کوچ اکدی های سامی نژاد به سرزمین میان دو رود سبب  ورود واژه های سومری به زبان اکدی وسپس عربی شد. با افزایش مردمان اکدی (عرب) زبان  کم کم زبان اکدی  زبان روزمره ی  میان دو رود شد. اما با حمله گوتی ها ، لوللوبی ها و کاسی ها از توان اکدی ها کاسته شد وبرخی  نیز مجبور به ترک میان دو رود به سوی عربستان شدند و بسیاری از واژه های سومری  را در میان اعراب دیگر پخش کردند.
همزمان با نزول قران این واژه ها که برای مردم عرب زبان شناخته شده (مبین) بودند ، وارد زبان و فرهنگ قرآنی شد.
واژه های دخیل به زیبایی لفظی و معنوی قرآن خدشه ای وارد نکرده است.
شاید شناخت واژه های دخیل سبب درک و فهم گسترده تری از اعجاز لفظی و معنوی قران شود.

شباهت لفظ جلاله در الفبای عربی کنونی و الفبای اورخون ترکی

ریشه ترکی حروف الفبای عربی
الفبای عربی برگرفته از الفبای رونی ترکی

در قران کریم از سخن گفتن حضرت آدم (ع) با خداوند بی همتا و نیز فرشتگان بزگوار و شیطان رانده شده  سخن به  میان آمده  است. همچنین  در  احادیث اسلامی  از  صحف آدم(ع) ، نوح(ع) ، ابراهیم (ع)  و  دیگر  پیامبران برگزیده ی  نامبرده  شده  است.
برخی  از این  بزرگواران  یا  در سرزمین  میان دو رود (بین النهرین- میا ن دو رود دجله و فرات) به رسالت برگزیده  شدند و برخی نیز زادگاه  و یا مدفن پاک شان در بین النهرین بوده است

کتیبه های ترکی در یمن مربوط به کنگر ها و دوره حکومت بلقیس (بیلگه قیز) در یمن

الفبای ترکی کتیبه های یمن

 Ziusudra حضرت نوح (ع) در سرزمین میان دو رود (بین النهرین) چشم به جهان گشود . در زبان سومری به معنای " انسان" (همریشه ی Naنام داشتند.کلمه ی  نوح از واژه ی سومری  Utnapishtim و درزبان اکدی "ناس" در عربی) بوده است. زیرا ایشان پس از حضرت آدم صفی الله پدر انسان ها می باشند.
داستان زندگی حضرت نوح (ع) در گل نوشته های  سومری و در کهن ترین  حماسه ی  نوشته شده ی بشر بنام Bilgames / Gilgamesh آمده آمده اشت .در این حماسه ی بلند و شعر گونه از فراوانی نسل انسان و نیزاز ستم ایشان بر یکدیگر و نافرمانی ازدستورات خدایان (بت های سومری) سخن به میان آمده است. بنابرین خدایان (بتان) اراده می کنند که نا فرمانان و ستمکاران را گوشمالی داده  و نابود سازند. یکی از خدایان به  اوتناپیشتیم  (نوح سومری) فرمان می دهد تا  کشتی  بسازد و خود و خانواده اش را برهاند. همچنین از هر حیوان یک  جفت  را انتخاب کند و در کشتی جای دهد تا نسل حیوانات  از بین نرود.اوتناپیشتیم  چنین می کند و عذاب خدایان  بر ستمکاران نازل میشود. بر اساس گل نوشته های سومری شش شبانه روز باران تندی می بارد و بلندی آب از هشت متر بالاتر می رود. مردمان نافرمان همگی در آب غرق و کشته می شوند. باران فرو کش می کند و کشتی (1) به گل می نشیند.اوتناپیشتیم ازکشتی پیاده شده ، حیوانی را قربانی می کند.دوره ی  (shadûبر دامنه کوهی (نوینی  در تاریخ بشر بنام " دوره بعد از طوفان" آغاز می شود.
نوح (اوتناپیشتیم) به سبب فرمانبرداری  وارد سرزمین خدایان – که از کوه ماشو  " میشوو" در نزدیکی شهر مرند  شروع و تا کناره ی دریای خزر گسترده است است - می شود و به گروه  جاودانان  می پیوندد. (او تنها انسانی بود که زندگی جاودانه یافت.)
داستان زندگی حضرت نوح پس از سومری ها در تورات و قران کریم نیز آمده است. (بنابرین واژه های "نوح" و " جودی" از واژه های سومری دخیل در قران می باشند.)
حضرت ادریس (ع) نیز در میان دو رود زندگی می کرد. ایشان به مردم لباس دوزی و نوشتن آموختند.بنا بر روایتی مسجد سهله خانه ی آن حضرت بود.
حضرت ابراهیم (ع) در شهر اور چشم گشود. با زبان و فرهنگ سومری آشنا شد،ایشان به سبب شکستن بت ها از زادگاه خود رانده شد و به شهرهای  اورفا ، حلب ، مصر و فلسطین گام نهاد. فرزند ش حضرت اسماعیل به فرمان خدا در شهر مکه در میان قبیله جرهم  بالید و بزرگ شد. اسماعیل (ع) با دختری از بنی جرهم و سپس عمالقه پیوند زناشویی بست . به دستور خدا همراه  پدر دیوار خانه ی کعبه را بالا برد و خانه یکتا پرستی را  آباد کرد.فرزندان و نوادگان  ابراهیم (ع) به گسترش  واژه های سومری در میان عرب های بادیه نشین کمک فراوانی کردند.به فرزندان حضرت اسماعیل (ع) "اعراب مستعربه" نیزگفته می شود.
پس از پیروزی اکدی ها بر سومریان ، زبان اکدی که پدر زبان عربی (و عبری) می باشد ، گسترش یافت  و زبان سومری تنها برای نوشتن مطالب  علمی و دینی به کار رفت.
واژه های بسیاری از زبان سومری به زبان اکدی ( پدر زبان عربی ) راه یافت و با گذشت زمان و دگرگونی های آوایی در لهجه  ی  قریش و لهجه های دیگر عرب ها کاربرد یافت.  
مثلاً واژه های جنت (از واژه ی "گان / گانا" به معنای " فردوس و باغ") ، برق (از واژه ی " بار" به معنای " درخشیدن") ، دار (از واژه ی " دور" به معنای " اقامتگاه ، محل نشستن و ماندن") از زبان سومری گرفته شده اند و در قران کریم نیز به کار رفته اند.

کتیبه های ترکی در عربستان

سومری: dub
ترکی : ده بَرتمک (جنباندن ، تکان دادن)
عربی: دابة
معنی: جنبیدن
 
سومری: ganam / gana
عربی: غنم / اغنام
منغولجا: xon /qonin
ترکی باستان: koy
دیوان لغات الترک: قوی / قون
فرهنگ سنگلاخ: قوی
ترکی: قوْیون
معنی : میش ، گوسفند


سومری: íla/ íli/ íl
عربی: اعلی
معنی : برتر ، والا
 
سومری: kalu
عربی: کل
عبری: kol
معنی: همه


سومری: ku / kua
عربی: حوت
ترکی: قوتان (مرغ ماهیخوار)
معنی: ماهی

سومری:  lu / la
عربی: لا
معنی: نه ، نیست
 
سومری:  ( sig / si (-ga
عربی: ضیق
ترکی باستان:  (کم عمق) Sığ
ژاپونی:  [کم] sukunai /  [کمتر]sukoshi
ژاپونجا: [کاستن]suku
دیوان لغات الترک : سیق
فرهنگ سنگلاخ: six
آذربایجانی: سئیره ک
استانبولی: sığ
تاتاری:  Say
معنی: باریک، کم عمق ؛ اندک


سومری: sila
عربی: صراط
معنی: راه ، گذرگاه ، جاده


سومری:  silim -du
عربی: سلام
کدی: shalamuا
معنی: سلام دادن


سومری:  sur
عربی: سور/ سورة
آذربایجانی: سورمک (sürmək)
معنی: جدا کردن ، بخش-بخش کردن


سومری:   šér / šír
عربی: سراج
فارسی: چراغ
آذربایجانی: چیراغ/ چیراق  çırağ
ژاپونی:   [سفید] shiro
لکی: چَرمی [سفید]
سانسکریت: (خورشید)suurya
معنی: درخشیدن


سومری:   šìr/  šur
سومری: šìr-ra
عربی: شعر
تاتاری: جیر  (ترانه)cır
فرهنگ سنگلاخ: سیراماق
فارسی: سراییدن / سرود
 معنی: شعر خواندن


سومری:   šita / šit
ترکی: چیته مک (çitəmək)
عربی: شدّ / یشد
معنی : دوختن ، وصله زدن، پیوستن


سومری: taka/  taga/  tak/  tag/  tà
عربی: دق
ترکی:توققوشماق / دؤگمک
معنی: زدن ، کوبیدن


سومری: úru  
عربی: حور / حوری
ترکی باستان:  (درخشان، سفید)örüň / ürün
از زبان های مردم مایا:(Chorti) war / warar
دیوان لغات الترک: ارنک  (örüň)
آنلام: روشن، درخشنده


سومری: uru / iri / ri 
عربی: ارض
دیوان لغات الترک: اُرناماق [اقامت کردن] (ornamaq)
عبری: ir
معنی: ارض ، شهر ، روستا

bishuاکدی :

عربی: بئس

آذربایجانی: پیس (pis)
فارسی: پست
معنی: زشت، بد ، ناپسند، اهریمنی

سومری:ka

(ka+ta+baعربی: کتب ) (سخن+ با+ گل خراشیده شده) (سخنی که روی لوحه ی گلی نوشته می شود.)ka+ta+ba)
عربی: کلام [سخن+ فراوان] (یکسره سخن گفتن ) (ka+lam)
آذربایجانی: قاپماق ( دهان چیزی را گرفتن )
فارسی: کام (دهان)
معنی: دهان


سومری: dur
عربی: دار (خانه)
ترکی: دورماق  (ماندن و اقامت کردن)(durmaq)
معنی: ماندن ، ماندگار شدن، نشستن


سومری:  gàna / gàn
عربی: جنت
عبری:  ( گن:باغ)gan
از زبان های افریقایی: Hausa gōnā
مصری باستان: (باغبان)kAny
تامیلی: kaN
لیدیای: (ناحیه ، سطح) qela
شبستر در آذربایجان : کانا / قانا (باغ)
فارسی و ترکی: - گان / - جان [ پسوند اسم مکان مانند: آذر+بای+ جان/ آذر+بای+گان]
معنی: باغ، کشتزار ، دشت ، سطح هموار


سومری: gal
عربی: جَلّ / جلال
ترکی: قالین (galın)
معنی: باشکوه ، بزرگ


سومری: ab-ba  / abba

عربی:  اب / ابا / ابو
کره ای:  appa
اتروسکی: آپا
عبری: Hebrew aba
abâ :براهویی (از زبان های دراویدی)
از زبان های افریقایی:Hausa ùbā
مجاری: apa ‚ apó
ترکی باستان: آپا (خویشاوند کهنسال)
معنی: پدر


سومری: ama
عربی: اُمّ
دیوان لغات الترک: اما (uma)
قرقیزی: ene
از زبان های سرخپوستان: anna Alqonquin
باسکی:  (Basque) ama
ammâ [از زبان های دراویدی] ( Brahui)
عبری: Hebrew ima
مغولی:  (زن ) em-e
ژاپنی:  (زاییدن)umu
ترکی: آنا
معنی: مادر


سومری:  (di / di(d
عربی: دین (یوم الدین) / دیان

اکدی: dinu
ترکی استانبولی:   (آزمودن ، سنجیدن)denemek
معنی : داوری کردن ، حکم دادن ، قضاوت
 
سومری:tir
عربی: تُراب
ترکی:تورپاق
معنی:خاک ، گل


فهرست منابع:
 
1) قرآن کریم
2) خیاوی، روشن؛ فرهنگ سومر؛ انتشارات بخشایش، چ.اول 1384
3) استرآبادی ، میرزا مهدی خان؛ فرهنگ سنگلاخ ؛ ویرایش: روشن خیاوی ، نشر مرکز، چاپ اول 1374
4) کاشغری، شیخ محمود بن حسین ؛ دیوان لغات الترک ؛ برگردان به فارسی : دکتر حسین محمدزاده صدیق ؛  نشر اختر، تبریز، 1383
5) کاشغری ، محمود بن حسین بن محمد ، دیوان لغات الترک : ترجمه و تنظیم و ترتیب   الفبایی : دکتر  سید  محمد  دبیر سیاقی  ، پژوهشگاه  علوم انسانی   و مطالعات فرهنگی ، چاپ اول، 1375
6) اوروجو، ع ع ، آذربایجان دیلی نین ایضاحلی لغتی ، کؤچوره ن : بهزاد بهزادی ، چاپ اول ، بهار 1376
7) شوکورلو ، علی عیسی ، قدیم تورک یازیلی آبیده لری نین گرامری ، معارف نشریاتی ، باکی ، 1933
8) ع-ح " داشقین" ، فرهنگ ترکی (سؤزلوک) ، انتشارات یاران ، چاپ اول .
9) نوروزی، شاهپور؛ سومئر دیلی نین تورک، فارس ، عرب دیللرینه اولان ائتگی سی ؛ [ماهنامه] آفتاب آذربایجان؛ شماره 20
10) ابوالفضل رجب اف، یونس ممّد اف ؛ اورخون یئنی سئی آبیده لری ؛ باکی ، یازیچی، 1993


فهرست منابع:
 
1) قرآن کریم
2) خیاوی، روشن؛ فرهنگ سومر؛ انتشارات بخشایش، چ.اول 1384
3) استرآبادی ، میرزا مهدی خان؛ فرهنگ سنگلاخ ؛ ویرایش: روشن خیاوی ، نشر مرکز، چاپ اول 1374
4) کاشغری، شیخ محمود بن حسین ؛ دیوان لغات الترک ؛ برگردان به فارسی : دکتر حسین محمدزاده صدیق ؛  نشر اختر، تبریز، 1383
5) کاشغری ، محمود بن حسین بن محمد ، دیوان لغات الترک : ترجمه و تنظیم و ترتیب   الفبایی : دکتر  سید  محمد  دبیر سیاقی  ، پژوهشگاه  علوم انسانی   و مطالعات فرهنگی ، چاپ اول، 1375
6) اوروجو، ع ع ، آذربایجان دیلی نین ایضاحلی لغتی ، کؤچوره ن : بهزاد بهزادی ، چاپ اول ، بهار 1376
7) شوکورلو ، علی عیسی ، قدیم تورک یازیلی آبیده لری نین گرامری ، معارف نشریاتی ، باکی ، 1933
8) ع-ح " داشقین" ، فرهنگ ترکی (سؤزلوک) ، انتشارات یاران ، چاپ اول .
9) نوروزی، شاهپور؛ سومئر دیلی نین تورک، فارس ، عرب دیللرینه اولان ائتگی سی ؛ [ماهنامه] آفتاب آذربایجان؛ شماره 20
10) ابوالفضل رجب اف، یونس ممّد اف ؛ اورخون یئنی سئی آبیده لری ؛ باکی ، یازیچی، 1993

حماسه آی آتام و آیوا

Ay-Atam Efsanesi

حماسه ترکی  آی آتام و آیوا

حماسه های ترکان

Ay-Atam Efsanesi, Memlükler döneminde Mısır’da yaşamış olan Türk tarihçisi Aybek üd Devâdârî tarafından kayda geçirilmiş bir Türk efsanesidir. Aybek üd Devâdârî’nin verdiği bilgilere göre bu efsaneyi halk dilinden yazıya aktaran ilk kişi Ulug Han Ata Bitikçi adlı eski bir Türk bilginidir.Ulug Han Ata Bitigçi’nin içinde Ay-Atam Efsanesi’nin de yer aldığı bir kitabını ele geçiren Cebrail bin Bahteşyu adlı İranlı bir tarihçi, Ay-Atam efsanesi’ni Türkçe’den Farça’ya tercüme etmiştir. Bu farça tercümeyi bulan Aybek üd Devâdârî efsaneyi olduğu gibi kendi kitabına aktarmıştır.Ay-Atam Efsanesi’nin konusu insanoğlunun yaratılışıdır. İnsanın yaratılışını dört unsura (su, ateş, toprak, rüzgar) ve balçığa bağlayan bu efsanede Ön Asya mitolojisinin etkileri görülür. Kimi Türkologlar, Ulug Han Ata Bitikçi’nin yeni müslüman olmuş bir Türk düşünürü olduğunu düşünmektedirler.Efsanede geçen ve Kara Dağcı adlı bir dağın üzerinde bulunan Ata Mağarası motifi, Türk mitolojisinin temel motiflerinden biridir. Bozkurt Destanı’nda kurtla yaşayan son Türk çocuğunun kaçıp sığındıkları Turfan’ın kuzeybatısındaki büyük dağ ve dağdaki mağara da böyle bir yerdir. Ergenekon’da da durum böyledir. Nitekim Ay-Atam Efsanesi’nde anlatılan mağara da Kara Dağcı adlı bir dağın üzerinde bulunmaktadır. Büyük Hun ve Kök Türk devletleri zamanında Türkler’in Tanrı’ya tapınmak için bir tür tapınak olarak kullandıkları ata maaraları da kou ile ilgili ve önemlidirler.İnsanın yaratılışını dört unsur ve balçığa bağlama daha çok Ön Asya mitolojisinin geleneğidir. Ancak, dört unsur inanışı Uygur Türkleri’nde de vardır. Ayrıca efsanenin kişi ve yer adlarının öz Türkçe olması, Ata Mağarası motifinin efsane de önemli bir yer tutması ve dolayısıyla Türkler’in ünlü mağara kültünün efsanede yer alması, Ay-Atam Efsanesi’nin bir Türk efsanesi olduğunu ortaya koyar. Ama efsanenin Ön Asya etkisi taşımasını ve Aybek üd Devâdârî’nin müslüman olması dolayısıyla efsanenin bazı bölümlerini kırpmış ya da müslümanlaştırmış olması ihtimalini göz önünde tutarak efsaneyi incelemek gerekir.


Ay-Atam Efsanesi özetle şöyledir:

Çok çok eski çağlarda…
Çok yağmurlar yağdı. Gök delinmiş gibiydi. Dünya sele boğuldu, her yanı çamurlar kapladı. Çamurlar akan selle yuvarlanarak Kara Dağ’daki bir mağaraya doldular. Mağaranın içindeki kayalar yarıldı. Yarıkların kimileri insanı andırıyordu. Sürüklenen çamurlar bu insan biçimli yarıkları doldurdular.

Aradan çok zaman geçti….
Yarıklardaki balçıklar sular ile benzeşti, hâllodu. Güneş Saratan burcuna gedi ve havalar çok ısındı. Yarıklardaki balçık sular ile pişti. Yarıkların bulunduğu bu mağara tıpkı bir kadın gibiydi. İçi de insanlara can veren bir kadın karnı gibiydi

Dokuz ay durmadan yel esti….
Su, ateş, toprak ve yel, insana can vermak için birleştiler. Dokuz ay sonra bir insan çıktı ortaya.Adına Ay-Atam dediler.Ay-Atam, gökten indi yere kondu. Bu yerin suyu tatlı, havası da serindi.
Sonra yine yağmurlar, seller başladı. Mağara yeniden çamurla doldu. Güneş bu kez Sünbüle burcunda durdu. Sünbüle burcundaki güneşin sıcaklığı ile balçıklar sular ile pişti. Bu kez bir hatun kişi çıktı ortaya.

Adına Ay-Va dediler.

Ay-Atam ile Ay-Va evlendiler. Kırk çocukları oldu. Bunların yarısı erkek, yarısı da kızdı. Onlar da evlendiler; soyları çoğaldı.Bir zaman geldi Ay-Atam ile Ay-Va Hatun’un ömürleri doldu; öldüler. Çocukları, ana-babalarını türedikleri mağaraya gömdüler. Mağaranın kapısını altın kapılar ile kapattılar, dört bir yanını çiçekle süslediler.

شمشیر افسانه ای ترکان و عقاب آتیلا

Atilla Kartalı ve Kutsal Kılıcı

آتیلا قارتالی و قوتسال قیلیجی

عقاب آتیلا و شمشیر مقدسش

Demir, eski Türklerde kutsal sayılıyordu.

Bunun en büyük sebeplerinden biri de Türklerin yurtlarında demir yataklarının bulunması ve bunların, Altay’ın Demircileri olarak anılan Türkler tarafından işlenmesi, özellikle silah yapımında kullanılmasıdır.

Kötü ruhları kovduğuna inanılan demir, belki de yüzyıllarca, yeni ölmüş insanların bekletilen cesetleri üzerine konulmuştur.

Öte yandan demiri işleyen ve ona şekil veren demirciler de önem kazanmış, birçok efsanede ya da hikayede yer almıştır. Hatta bazan Yakutlardaki Kıday Bahsı gibi demirci ustalarının koruyucu tanrısından bahsedilmiştir. (Y.Vasilyev, Saha Türkleri, s.8)

Demirin ya da genel olarak madenin kutsal sayılması başka mitolojik çevrelerde de sık sık karşımıza çıkan kutsal kılıç ya da bıçak kavramını hatırlatmaktadır. Bu kutsal kılıç ya da bıçak motifiyle ilk kez Çin resmi tarihi Han-Shu’da Hunların kurban töreni anlatılırken karşılaşıyoruz:

Han Ch’ang ve Chang-neng birlikte Shan-Yü ve büyük memurlar ile dağdan No Nehrinin doğusuna indiler. Kurban etmek maksadıyla oraya beyaz bir at koydular. Shan-yü, Ching-lu bıçağı (kılıcıyla) bir metal kaşıık aldı ve (atın kanını) şarapla karıştırdı. O zaman Lao-shang Shan-yü tarafından kesilen Yüe-chih kralının kafatası, içki kabı olarak kullanılıyordu. Birlikte içerek kan yemini ettiler (C.Kao, “The Ching lu Shrines of Han Sword Worship in Hsiung nu Religion”, CAJ, c.V, sayı 3, 1960, s.223.)

Ancak anlatılan bu hikaye de esasında yer unsuruyla ilgili olması gerekirken belki de tanrısal bir nesne olduğundan dolayı ya da renginden ötürü bıçak ya da kılıç göğe kurban töreni esnasında kullanılmıştır. Chü-hsün Kao’nun araştırmasına göre, göğe  kurban törenlerinde kullanılan Ching-lu bıçağı ya da kılıcı (muhtemelen MEÇ denilen iki tarafı keskin kısa kılıç) zamanla bir ruh ve ilah haline gelmiştir. İnanışa göre, Ching-lu zaman içinde göğün dokuz katından birinde bulunan bir ruh olarak kabull edilmişti. Teleüt Türklerinde karşımıza çıkan kyngrak ve Doğu Türkistan’daki gingrak ( küçük bıçak ) sözcüğünün bu kutsal silahla ilgili olduğu sanılır. Öte yandan Heredot’un kitabında kan ve şarabı karıştırmak için kullanıldığı söylenen Akinakes, bu tip bir kısa kılıcı ifade ediyor. Böylece Türklerde de yavaş yavaş gelişen kutsal kılıç motifi, Cermen mitolojisindeki Kral Arthur’a verilen ve insanı dünyanın hakimi haline getiren kutsal kılıç efsanelerinde olduğu gibi Avrupa Hunlarında da görülecek ve Atilla’nın eline ulaşacaktır.

Atilla ile ilgili bu efsane Priskos ve Jordanes’in anlattıklarında yer alır. Buna göre kutsal sayılan Ares kılıcı bir çobanın vasıtasıyla Atilla’nın eline geçer. Tesadüfen bir devenin kan damlalarını takip eden çoban, bulduğu bu kılıcı koşarak Atilla’ya getirir. Hükümdar bunu, Tanrı tarafından dünya hakimiyetinin kendisine verildiğine dair işaret sayar. Bu efsane çeşitli kaynaklarda değişik şekilde anlatılır (S.Echardt, Efsanede Atilla, Atilla ve Hunları, çev.Şerif Baştav, ankara, 1982, s.130)

Prof.Dr. Yaşar Çoruhlu
Türk Mitolojisinin Ana Hatları

گیل گمیش حماسه ترکان سومری

BİLGAMIŞ

حماسه ترکی سومری بیل قامیش (گیل گمیش - قیل قمیش )

ترکان سومری و آذربایجان

ریشه ترکی نام بیلگامیش از ریشه بیلگه ترکی:
بیلگه از القاب و عنوانین ترکی می یاشد  که در ترکی امروزی و چه در ترکی باستان کاربرد دارد.مثل بیلگه خان نام پادشاه گؤک تورکها
با مطرح شدن هزاران لغت ترکی در زبان پروترک های سومری ترک بودن سومریان قطعی شده است .حتی نام بیلگه در بین سومریان نیز با کاربرد امروزی آن وجود داشته است.مثل نام بیگامیش bilgamiş پادشاه افسانه ای سومریان و حتی در نام بلقیس (بیلگه قیزbilge qız) نام ملکه سومریان کنگری

Sümer destanı Gılgameş'teki (Sümer varyantı Bılgames, Bılgamış) isimlerin Türk halklarının destanlarındaki kahramanlara (Alpamış, Alpomis, Alpmanas) ses bakımından benzer olması da, büyük ve ciddî bir inceleme konusu olmalıdır. Gılgamış’a, Sümer varyantında, Bılga‘meş, Bılgames (Bılgamiş) şeklinde de rastlanır ki, “Bilge” kelimesi eski Türkçe'de “bilgili”, “deha”; Sümerce’de ise “bege”, “danışman, deha, baba” manalarına gelir. Türk destanlarında Bilgebek, Bilge Kağan, Bilge Hakan, Bilgames (bilgili, kahraman, pehlivan) ismindeki kahramanlara çok rastlanır. Bilge Kağan yazıtı “bilge” kelimesinin Türklerde önceden mevcut olduğunu gösterir. Bilge Hakan, kahramandır, her şeyi bilen bir hakandır. Bu hakan, sadece cismen değil, ruhen de güçlü bir şahıstır


Doç.Dr. Cabbar IŞANKUL
"Kaybolan Cennetin Peşinde" makalesinden
http://www.acikarsiv.gazi.edu.tr/dosya/KaybolanCennetinPesinde.pdf
******

ترکان سومری و آذربایجان
بررسی آثار سومریان در گؤی تپه ارومیه

Göktepe: Urmu şehrinin 6 km. güneydoğusunda yerleşir. Bu tepeden bilimsel kazı işleri yapılmadan, bazı eşya bulunmuştur. Onlardan biri, Bilgamış Destanı’nın asıl kahramanının resmi olan bir tunç sayfadır. Resimde Bilgamış iki öküzün ayağından tutup kaldırmıştır. Bulunan şeyler içinde bir de Babil’de yapılmış ve üstünde Babil ilahlarının (ilah kelimesi tarafımızdan eklenmiştir, yönetim) resmi olan bir silindir mühür bulunmuştur. Çarlz Burni tepeden bulunan eşya ile ilgili şöyle söyler: “Göktepe’den bulunan baltalar vs tunç aletler, metalürji tekniği ve kalay ayarı ile bakırdan yararlanmanın D.Ö.2. bin yıllığın ilk yıllarından Urmu bölgesinde revaçta ve yaygın olduğunu gösteriyor.