مازقامئت -=- آذری لرین ائیله نجه هؤرونو

کورشاد یکی از شاهزادگان گؤک تورک بود که برای آزادی مردمان خود که بدست چینیان وحشی اسیر شده بودند با همراهی 40 دوست و فدایی اش به لشکر چند هزار نفره چین حمله ور شدند و در راه این هدف مقدس جان خود را از دست دادند ولی توانستند مردمان خود را از چنگ چینیان رها کنند.
حماسه کورشاد شاید یکی از والاترین حماسه های حقیقی تاریخ بشریت بوده است.تاثیر این حماسه بر بشریت آنچنان قوی بوده است که حتی چینیان خود با احترام فراوان از این شاهزاده والا مقام ترک یعنی کورشاد یاد می کنند.
نام کورشاد در منابع چینی به صورت Chie-Shih-Shuai و Ashina Jiesheshuai آمده است.
تاریخ زندگی وی به سال های 600 میلادی باز میگردد
این حماسه در تاریخ ترک همیشه نماد آزادگی بوده است

Kür Şad, tarihimizde alevlerin, ışıkların, mehtapların ve yanardağların yanında gerçi parlamasıyla sönmesi bir olmuş geçici bir şahap gibidir. Fakat o geçici ışık tarihin gidişini değiştirmiş, kısa aydınlığında bize en büyük hakikati görebilecek fırsatı vermiştir. Bu hakikat ezeli ve ebedi kahramanlıktır.

Tarih acayip bir ihtiyardır. Bazılarına tam hakkını verir. Bazı değersizlerden çok bahseder. Bazı büyükleri hiç anmaz. Bazılarından da yalnız bir kaç kelime söyler. Kür Şad bu sonuncularındandır. Onun hakkında bütün bildiğimiz: Türk milletini kurtarmak ve esir olan yeğenini Türk kağanı yapmak için kendisi gibi esir 40 arkadaşıyla birlikte Çin imparatorunun sarayına saldırdığı, fakat pek nispetsiz bir savaştan sonra can ve baş verdiğidir.

Bu muhteşem saldırışın muhteşem kahramanlarını bilip tanısaydık ne hoş olurdu! Adlarını bile bilmediğimiz bu örneksiz fedailer acaba nasıl insanlardı? Kaç yaşlarında idiler? Hangileri hangi savaşlardan arta kalmışlardı? Anaları, babaları yaşıyor mu idi? çocukları var mıydı? Seviyorlar mıydı? Karıları, sevgilileriyle son defa neler konuşmuşlar, neler düşünmüşlerdi? Yazık, hiçbirini bilmiyoruz. Bildiğimiz yalnız şu:

Yanardağ ruhlu, çelik iradeli kahraman Kür Şad… Bozkurt hanedânından yani kağanlar soyundan olduğu halde yeğenini tahta çıkararak Türk milletini diriltmek için kılıca sarılan Kür Şad… Bu nispetsiz çarpışmada zaferi sağlayacak tek yola giderek, yani düşmanın kalbine saldırarak ruh ve irade kuvveti kadar muhakeme gücüne de sahip olduğunu belirten Kür Şad… Başarılamayan bir ihtilâle rağmen düşmanın yüreğine korku ve dehşet salarak ırkı mahvolmaktan kurtaran Kür Şad… Sonra onun 40 şanlı arkadaşı…

Bir hareketin değeri, verdiği sonuca göre ele alınırsa Kür Şad’ın hareketi Türklüğü yok olmaktan kurtardığı için Kür Şad büyüktür. Yapanın fedakarlığı ve kahramanlığı ile ölçülürse Kür Şad yine büyüktür. Velhasıl o çok büyüktür. Hiçbir kıskançlığın erişemeyeceği kadar büyük…

Biz, bugünün Türkçüleri bu “kaybolmuş güneş”imizi 13 asrın karanlıklarından çekip çıkararak başımıza taç ettik. Şimdi o, büyük yarınımızı aydınlatıyor. Onun boşa gitmemiş okları 13 asrın ötesinden bize 41 kahramanın selamlarını getiriyor. Ve onların ruhları kendilerine doğru çelik ve kan tufanlarıyla yapılacak büyük bir yürüyüşü bekliyor.

1300 yıl önce dökülen Kür Şad’ın kanı ırkımızı yabancılar arasında erimekten kurtarmıştı. Bugün de onun hatırası Türklük ruhunu eriyip sönmekten kurtaracaktır. Vaktiyle onun at koşturduğu yerlerdeki meçhul mezarlardan bize gelen sesler “daha ne kadar bekleyeceğiz?” diye sorarken bizim yayladan “yakında geleceğiz” diye yükselen haykırışlar onlara karşılık veriyor…

Sefil ihtirasların ve baykuş seslerinin söndüğü yarınki Türkelinde Kür Şad için ulu bir anıt düşünüyorum. Gösterişsiz, sade fakat metin, kayadan bir anıt… O anıtın önünde Kür Şad’a ve arkadaşlarına saygı olarak börk ve çizme giymiş, kılıç ve sadak takmış Türk gençlerinin, birbirine perçinlenmiş sarp bir yığın gibi dik adımlarla geçit resmi yaptığını düşünüyor ve 1300 yıllık gençler olan Kür Şad’la arkadaşlarının da, yaralarından hâlâ dinmeyen kanlar sızdığı halde, kendilerine çevrilen başlara gülümseyerek selam aldıklarını görür gibi oluyorum…

 کورشادين حياتي حاقيندا بيلينَنلر چوخ محدودور. کورشاد(Kürşad)،  دوغو گؤک تورک ايمپئراتورو چولوق(Çuluq) خاقانين اوغلودور. چولوق خاقان، چينلي حيات يولداشي ای چینگ طرفيندن زهر وئريله رک اؤلدورولور. اونون يئرينه قارداشي قارا خاقان کئچير. آنجاق قارا خاقان ديانتلي و قطعيتلي اولماديغي اوچون ميلادي 630-جو ايلده چينليلرله گئدن دؤيوشلرده مغلوب اولور، قيريلانلار قيريلير، ساغ قالانلار ايسه اسير آليناراق چينه آپاريلير. کورشاد دا اونلارين ايچينده دير. داها سونرا قارا خاقان دونياسيني دَييشير. چينليلر اونون يئرينه شيرباني خاقان ائعلان ائديرلر. چونکو او چينليلرين ايسته ديکلريني حرفي حرفينه يئرينه يئتيره جک خاراکترده دير. يعني بير نؤوع اونلارين اويونجاغيدير.

        کورشاد و دوستلاري هم اسارته سون وئرمک هم ده چينليلره درس وئره رک موستقيل دؤولتلريني تکرار قورماق اوچون البير-ديلبير اولورلار و بير قورتولوش تشکيلاتي ياراديرلار، تشکيلاتين اؤندري ده کورشاد سئچيلير.

       چين منبعلرينده، کورشادين خاريجي گؤرونوشو چوخ گوجلو و جلب ائديجي اولدوغو قئيد اولونور. عئيني زاماندا اونون ماهير اووچو اولدوغو دا منبعلرده اؤز عکسيني تاپيب. بئله کي  کورشادين ماهير اووچو اولماسي، حتّی چين ايمپئراتورو تاي سونقون گؤزونو قورخوتموشدور.

      کورشادين تاريخده يازيلان قهرمانليغي ميلادي 639-جو ايلين آوقوستوندا يارانميشدير. بئله کي ، کورشاد 40 نفردن عيبارت بير قروپلا، ايمپئراتورو شهرده گيروو گؤتورمک پلانيني حاضيرلايير. منبعلره گؤره حاديثه  بئله جريان ائديب. ايمپئراتور تاي سونقون بعضي گئجه لر پايتاخت کوچه لرينده عادي وطنداش ليباسيني گئيينيب، يانيندا دا ساده جه اولاراق کؤمک چيسي ايله بيرليکده قوروماسيز نه سيز گزيرميش کي، خالقين گوزراني باره ده معلومات يييه سي اولسون. کورشاد و دوستلاري پلانلاشديرديقلاري گون ايمپئراتورو گيروو گؤتوره جکدي. اونلار، ايمپئراتورون عوضينده ايسه چينليلرين اسيرليگينده اولان تورکلرين آزادليغا بوراخيلماسيني و ايشغال آلتينداکي تورپاقلاري نين گئري قايتاريلماسيني ايستيه جکدي. آما باسقين پلاني حاضيرلانديغي گون دهشتلي بير فيرتينا و ياغيش باشلاديغيندان چين ايمپئراتورو سارايدان چيخمير. بونا قارشيليق پلانين پوزولماسيني ايستمه ين کورشاد و اونون دوستلاري سارايا باسقين ائديرلر.

       اوزون سورن چارپيشما نتيجه سينه يوزلرله چينلي کئشيکچي محو ائديلسه ده، کورشاد دوستلاري نين بؤيوک بير حيصه سيني ايتيرير و سارايدان چکيلمک مجبوريتينده قالير. شهردن چيخيب وئي چايينا کيمي گئديرلر، آرخالاريندا دا چين اوردوسو. چاي، ياغيشلا داشديغيندان اونو کئچه بيلميرلر و کورشادلا يانينداکي قهرمانلاري قانلاري نين آخيرينجي دامجيسينا کيمي دؤيوشور و بيرر-بيرر شهيد اولورلار.

       چين حؤکمداري حاديثه نين ياراتديغي قورخودان هفته لرله سارايدان باييرا چيخا بيلمير. منبعلره اساسن او، اطرافينداکيلارا بئله دئييرميش: ‘بوگون بو قيرخ تورک مني توتماق ايسته دي آنجاق باجارمادي، صاباح آيري بير قيرخ تورک ايگيدي يئنه چيخاجاق و مني توتاجاق، اؤز آرزولارينا چاتاجاقلار. ياخشيسي بودور کي، اونلاري بوراخاق گئتسينلر يوردلارينا’. او دئديگينه عمل ائدير. بئله ليکله اسيرليک سونا چاتير.

       بعضي منبعلرده، کونکرئت اولاراق آتاتورک دؤورونده يازيلميش تورک تاريخ کيتابلاريندا باسقين اوچون ‘تاريخين ان حئيرت اويانديران چئوريليشي’دئيه بحث اولونور.

       کورشاد، او واخت بير پلان حاضيرلاياراق تاريخين آخيشيني دَييشديردي. طبيعي اولاراق اؤز جاني حسابينا. بو حاديثه ، تاريخين بير دؤورونده يارانسا دا، توركستان تورکلرين آراسيندا ديلدن-ديله گزه رک، بير کورشاد افسانه سي شکلينده گونوموزه قدر گليب چيخيب. کورشادين قهرمانليغينا دايير شئعيرلرده يازيليب. تورک دونياسي نين بؤيوک شاعيري حوسئيين نيهال آتسيزين شئعيرييله يازيني يئکونلاشديريريق.

قيليجي ايلديريم چَلَر

  آتديغي اوخ دمير دَلر

  اؤلوم گلسه کورشاد گولر

  ايگيدليكده ان ايلري

  

  قالاجاق اون مين ايل ديري

  گؤك تورکلرين كؤنوللري

  ایندی کورشادين يئريدي